Ένα αξέχαστο τριήμερο (7-9 Ιουλίου) ζήσαμε, όσοι είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε το «8ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών- Διαμαντής Παλαιολόγος» στην καταπράσινη Σκόπελο.
Το Φεστιβάλ, μετά από μια μεγάλη διακοπή τριών χρόνων λόγω της πανδημίας, επέστρεψε δριμύτερο. Στο νησί βρέθηκαν πάνω από 600 χορευτές από κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Στο ανοιχτό θέατρο του νησιού πάνω από 6.000 θεατές, ανάμεσά τους και ξένοι τουρίστες, απόλαυσαν τα χορευτικά συγκροτήματα. Συνολικά το τριήμερο, 15 ομάδες παρουσίασαν χορούς από τη Μακεδονία, τη Θράκη, τον Πόντο, την Κρήτη, τη Μικρά Ασία, τις Σποράδες, τη Θεσσαλία, την Πάρο, τη Σέριφο, τη Χερσόνησο της Ερυθραίας, κ.ά.
Παράλληλα, έλαβαν χώρα και άλλες δράσεις. Στο γραφικό χωριό Γλώσσα, όπου αρχικά ξεκίνησε το φεστιβάλ, είδαμε τη γνήσια σκοπελίτικη Νυφιάτικη Φορεσιά και απολαύσαμε έναν εντυπωσιακό νυφικό μπάλο.
Στην παραλία Γλυστέρι οι επισκέπτες του φεστιβάλ είχαν την ευκαιρία να κάνουν μαθήματα κρητικών χορών.
Στην πόλη του νησιού και στο Αρχοντικό Βακράτσα, η Ιωάννα Παπάζογλου παρουσίασε την έκθεση illustration με έργα εμπνευσμένα από παραδοσιακές φορεσιές της Ελλάδας.
Φυσικά, δεν έλειψαν τα πάρτι, όπου χορευτές και επισκέπτες χόρευαν παραδοσιακούς αλλά και σύγχρονους χορούς.
Όταν οι νέοι ξεδίνουν, χορεύοντας παραδοσιακά
Όπως μας είπε η Κωνσταντίνα Αγγελέτου, διοργανώτρια του Φεστιβάλ, όλο το πρόγραμμα απευθύνεται σε νέους χορευτές. Παρ’ όλα αυτά, στη σκηνή είδαμε χορευτές που διανύουν ακόμη και την 8η δεκαετία της ζωής τους.
«Ένα θέμα με τον παραδοσιακό χορό και την παραδοσιακή μουσική γενικότερα είναι ότι έχει συνδυαστεί με σκοτεινές ιδεολογίες. Εμείς είμαστε ενάντια σ’ αυτό. Η παραδοσιακή μουσική είναι έθνικ και είναι κάτι που το έχουμε μέσα μας και μπορούμε να είμαστε περήφανοι γι’ αυτό, χωρίς συναισθήματα εθνικισμού. Ευτυχώς, σήμερα υπάρχουν συγκροτήματα και ερμηνευτές που έχουν περάσει στον κόσμο την παραδοσιακή μουσική με μια σύγχρονη οπτική», επισημαίνει η κ. Αγγελέτου.
Οι γονείς της Κωνσταντίνας Αγγελέτου, μαζί με τον Διαμαντή Παλαιολόγο, ίδρυσαν τον σύλλογο παραδοσιακών χορών στο χωριό Γλώσσα της Σκοπέλου.
Σήμερα η Κωνσταντίνα και ο γιος του Διαμαντή, Χρήστος Παλαιολόγος, συνεχίζοντας αυτή την πολύτιμη παράδοση, διοργανώνουν κάθε καλοκαίρι στο νησί το Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών.
Εθελοντές από τα μικράτα τους
Η ίδια μας δήλωσε χαρακτηριστικά: «Εμείς μεγαλώσαμε και γαλουχηθήκαμε μέσα από αυτή τη διαδικασία, όπως είναι σήμερα τα μικρά εθελοντάκια. Με θυμάμαι από πολύ μικρή να κουβαλάω καρέκλες, να τοποθετώ αφίσες και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε».
Εξάλλου, ο Διαμαντής Παλαιολόγος ήταν καθηγητής Μαθηματικών, εκτός από χοροδιδάσκαλος και έδινε μεγάλη σημασία στον παιδαγωγικό και κοινωνικό σκοπό του εκάστοτε φεστιβάλ, γεγονός που συνεχίζεται και σήμερα από τον γιο του, Χρήστο Παλαιολόγο. Ο τελευταίος, Φυσικός στο επάγγελμα, εκτός από δάσκαλος χορών είναι και ένας Γυμνασιάρχης που κινητοποιεί κάθε χρόνο τους μαθητές του να λάβουν δράση!
Το σημαντικό είναι ότι αυτά τα παιδιά δεν συνεχίζουν μόνο την παράδοση του τόπου τους αλλά συμμετέχοντας ενεργά σε μια τέτοια διοργάνωση, τονώνουν την κοινωνικότητά τους και μαθαίνουν από πολύ νωρίς την έννοια της προσφοράς μέσα από τον εθελοντισμό.
Πράγματι, το φεστιβάλ οφείλει την επιτυχία του στους εθελοντές κάθε ηλικίας, που πραγματικά όλο το τριήμερο των εκδηλώσεων αλλά και πολύ πριν, έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό.
Κάθε βράδυ, το υπαίθριο θέατρο του Δημοτικού Σχολείου της Σκοπέλου γέμιζε από την ενέργεια νέων αλλά και μεγαλύτερων ανθρώπων που με τις λαχανί μπλούζες και το σύνθημα «Trust me. I am a festival crew member», τυπωμένο στην πλάτη, είχαν παντού τον νου τους για την ομαλή διεξαγωγή του προγράμματος.
Χαρακτηριστική φιγούρα, ο Μάρκος, ο μικρότερος εθελοντής που φέτος τελείωσε τη Δ΄ Δημοτικού. «Εγώ ήρθα για να βοηθήσω τη μαμά μου!», θα μου πει με καμάρι αλλά και μικρή συστολή.
Το πρώτο plastic free φεστιβάλ στην Ελλάδα
Στο πλαίσιο μείωσης των ρύπων των εκδηλώσεων, η διοργάνωση αποφάσισε να μην χρησιμοποιήσει κανένα πλαστικό μπουκάλι. Το κοινό μπορούσε να πιει νερό από τους ψύκτες, χρησιμοποιώντας χάρτινα και επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια.
Ακόμα και στο μπαρ της εκδήλωσης, τα ποτά σερβίρονταν σε ποτήρια, με έξτρα χρέωση τριών ευρώ, τα οποία και επιστρέφονταν στους θεατές όταν τα παρέδιδαν.
«Είμαι περήφανη που πέτυχε αυτό το πείραμα. Στη Σκόπελο, όπως και στα περισσότερα νησιά της Ελλάδας, δεν γίνεται ανακύκλωση. Μια μέρα ένα φίλος περιβαλλοντολόγος, μού έδειξε φωτογραφίες και σοκαρίστηκα από το πόσα πολλά μπουκάλια ήταν πεταμένα. Τότε υπολόγισα ότι σε κάθε χορευτή δίνουμε τουλάχιστον τρία μπουκάλια νερό. Αν έχουμε 600 χορευτές, φτάνουμε τα 1.800 μπουκάλια και φυσικά χωρίς να έχουμε υπολογίσει τα πλαστικά των θεατών και των εθελοντών. Είμαστε χαρούμενοι που και ο κόσμος αγκάλιασε αυτή την πρωτοβουλία», μας εξηγεί η Κωνσταντίνα Αγγελέτου.
Προσβασιμότητα
Για έναν καλύτερο και ισότιμο κόσμο, παράλληλα με την Κωνσταντίνα Αγγελέτου και τον Χρήστο Παλαιολόγο που παρουσίαζαν το φεστιβάλ, στη σκηνή υπήρχε και η Ανδρονίκη Ξανθοπούλου που έκανε ταυτόχρονη διερμηνεία στη νοηματική για άτομα με προβλήματα ακοής.
Την ρωτήσαμε πώς προέκυψε αυτή η ανάγκη και μας είπε: «Στο νησί υπάρχει μια κωφή, που παρακολούθησε τις εκδηλώσεις και χάρηκε πολύ. Επιπλέον, κάποιες χρονιές έρχονται και γκρουπ με κωφούς τουρίστες. Σκεφτήκαμε, ότι ακόμα και για έναν άνθρωπο, αξίζει να μπούμε στη διαδικασία της διερμηνείας».
Ραντεβού το καλοκαίρι του 2024!
Κατά τη διάρκεια της τριήμερης αυτής γιορτής, το κοινό απόλαυσε την παραδοσιακή μουσική και τους χορούς, ενώ παράλληλα ήρθε σ’ επαφή με τις ρίζες του.
Το μεγάλο ενδιαφέρον όλης της διοργάνωσης είναι ότι απέφυγε καθετί φοκλόρ και με μια μοντέρνα ματιά, απόλυτα εναρμονισμένη στις απαιτήσεις της εποχής, κατάφερε να ξεσηκώσει το κοινό, γνωρίζοντάς του την παράδοση του τόπου μέσα από ένα σύγχρονο πρίσμα.
Κάπως έτσι, αισθάνθηκα ότι βρήκαν την καλύτερη εφαρμογή τους τα λόγια του Νίκου Καζαντζάκη: «Το πρώτο σου χρέος, εκτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει».
