Περισσότεροι από 1,6 εκατ. άνθρωποι πλημμύρισαν την παραλία της Κοπακαμπάνα στη Βραζιλία για να αποθεώσουν τη Madonna σε μία δωρεάν συναυλία που αποτέλεσε το φινάλε της παγκόσμιας περιοδείας της Celebration Tour. Ήταν ένα ακόμα ρεκόρ για την αδιαφιλονίκητη βασίλισσα της ποπ που έκλεισε πέρσι τα 40 χρόνια στον θρόνο της πιο επιτυχημένης γυναίκας στη μουσική βιομηχανία.
Η Madonna κατάφερε να ανατρέψει τα πάντα στην πορεία της. Απέδειξε ότι δεν χρειάζεται ένας ισχυρός άντρας για να πετύχει μία γυναίκα, δεν χρειάζεται μία γυναίκα να διαλέξει ανάμεσα σε καριέρα και παιδιά και δεν χρειάζεται μία γυναίκα να είναι «καλό κορίτσι» για να την θαυμάζουν και να την εκτιμούν σε βάθος χρόνου. Η Madonna κέρδισε μοναδική φήμη, δόξα και χρήματα μόνη της, στρώνοντας τον δρόμο για εκατοντάδες άλλες τραγουδίστριες να ακολουθήσουν. Έχει πουλήσει τους περισσότερους δίσκους από όλες και όλους, έχει τα περισσότερα Chart Hits, τα περισσότερα έσοδα από συναυλίες, τα περισσότερα βραβεία και μοναδικός της αντίπαλος πλέον είναι ο ηλικιακός ρατσισμός. Τα φαρμακερά σχόλια που γράφονται για την εμφάνιση και τη συμπεριφορά, που «δεν είναι της ηλικίας της». Αυτά τα σχόλια που την έκαναν να ξεσπάσει από τη σκηνή: «Να δούμε πώς θα είστε εσείς στα 65 σας!».
Καλείται να εφεύρει την εικόνα της γυναίκας μεγαλύτερης ηλικίας
Η Madonna κινείται σε αχαρτογράφητα νερά. Ο κανόνας θέλει τις μεγάλες ντίβες της ποπ που περνούν τα 60, να εμφανίζονται σε «καθιστές» συναυλίες – συνήθως «αποχαιρετιστήριες» – με τα τραγούδια τους προσαρμοσμένα στην ηλικία τους (και του κοινού τους), με την αισθηματική ζωή τους αόρατη, παρά μόνο όταν υπάρχει κάποιος επίσημος (συνομήλικος, υποστηρικτικός και «γλυκούλης») σύντροφος, αλλιώς… ο κόσμος «δεν ήθελε να ξέρει τι κάνουν στο κρεβάτι τους». Έτσι, η Madonna καλείται τώρα να «εφεύρει» μία νέα εικόνα για την γυναίκα μεγαλύτερης ηλικίας, που συνεχίζει να διψά για ζωή, έρωτα και αναγνώριση. Να πάει δηλαδή κόντρα σε βαθιά ριζωμένες έμφυλες προκαταλήψεις.
Το σύνδρομο εμμονής με τη νεότητα Norma Desmond
Όταν κατά την περίοδο της πανδημίας η Madonna άρχισε να ποστάρει φωτογραφίες του προσώπου της, που έδειχνε ασυνήθιστα νεανικό – κατά κάποιους, παραμορφωμένο – ξεκίνησε κι ένα παγκόσμιο σούσουρο ότι «δεν μπορεί να χωνέψει ότι δεν είναι πια κοριτσάκι». Κάποιοι άνθρωποι του θεάματος έσπευσαν να «διαγνώσουν» ότι η Madonna πάσχει από το «σύνδρομο Norma Desmond».
Η Norma Desmond ήταν ο εικονικός χαρακτήρας που παρουσίασε o κορυφαίος σκηνοθέτης του Χόλυγουντ Μπίλι Ουάιλντερ στην ταινία Sunset Boulevard (Λεωφόρος της Δύσης) το 1950. Το στόρι πήγαινε κάπως έτσι: μία μεσόκοπη σταρ του βωβού κινηματογράφου ζει απομονωμένη στη βίλα της με συντροφιά τον μπάτλερ και μία ομάδα ανθρώπων, συνομήλικων ή και μεγαλύτερης ηλικίας, που την θαυμάζουν για «τις παλαιές επιτυχίες της». Έχει κατασκευάσει, δηλαδή, ένα κλειστό περιβάλλον που τής επιτρέπει να ζει με την παλαιά δόξα, χωρίς επαφή με την σύγχρονη πραγματικότητα και τους νέους ανθρώπους που μεσουρανούν στον κινηματογράφο. Ένα τυχαίο γεγονός φέρνει στη ζωή της έναν ωραίο τυχοδιώκτη σεναριογράφο. Η Norma Desmond τον ερωτεύεται με πάθος και προσπαθεί να τον κρατήσει κοντά της, οργανώνοντας την επιστροφή της στον κινηματογράφο. Ξεκινά να υποβάλλεται σε οδυνηρές επεμβάσεις και θεραπείες για να δείχνει πιο νέα, αλλά τα στούντιο την αγνοούν και έτσι ο εραστής της γρήγορα βρίσκεται στην αγκαλιά μίας νεότερης γυναίκας. Η Norma Desmond τον ικετεύει να μην την εγκαταλείψει, αλλά εκείνος παραμένει ψυχρός…
«Το τραγικό είναι να παριστάνεις την 25άρα»
«Νόρμα, είσαι μια 50άρα γυναίκα. Επιτέλους ωρίμασε! Δεν υπάρχει κάτι τραγικό να είσαι 50άρα. Τραγικό είναι να παριστάνεις την 25άρα».
Η Norma βρίσκεται πλέον σε παραλήρημα. Δεν μπορεί να αποδεχτεί ότι δεν είναι πια μία υπέρλαμπρη σταρ που όλοι υποκλίνονται μπροστά της. Σκοτώνει τον εραστή της με όπλο, καθώς απομακρύνεται από κοντά της. Λίγο αργότερα θα την συλλάβει η αστυνομία σε ένα δήθεν γύρισμα ταινίας που έχουν οργανώσει παλαιοί φίλοι της από οίκτο. Στο παραλήρημά της η Norma πιστεύει ότι είναι ακόμα σταρ και ότι η μία ταινία θα διαδέχεται ξανά την άλλη. «Δεν ξέρετε πόσο μού λείψατε», λέει στο κινηματογραφικό συνεργείο, «σας υπόσχομαι ότι δεν θα σας εγκαταλείψω ποτέ ξανά. Βλέπετε, αυτή είναι η ζωή μου. Και πάντα αυτή θα είναι. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Μόνο εμείς. Οι κάμερες και το υπέροχο κοινό. Είμαι έτοιμη για το κοντινό μου πλάνο τώρα…».
Τι γίνονται οι μεγάλες star όταν μεγαλώνουν ηλικιακά;
Το Sunset Boulevard κατέγραψε -στην υπερβολή της- την τύχη που είχαν πολλές μεγάλες σταρ του βωβού κινηματογράφου, όταν, λόγω ηλικίας ή περιορισμένων υποκριτικών δυνατοτήτων, δεν κατάφεραν να συνεχίσουν στον ομιλούντα κινηματογράφο. Οι μεγάλες ντίβες αποσύρθηκαν στους μύθους τους και σιγά σιγά έσβησαν στην λήθη, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την Γκρέτα Γκάρμπο, που έδινε μάχες μέχρι τον θάνατό της με τους φωτορεπόρτερ για να μην την απαθανατίσουν γερασμένη. Ήθελε να μείνει όπως την είχαν γνωρίσει τα εκατομμύρια θαυμαστών της σε όλον τον κόσμο: μια πανέμορφη, νέα γυναίκα που γοήτευε τους πάντες.
Η Madonna δεν απαντά στο τηλέφωνο
Ο κορυφαίος συνθέτης μιούζικαλ Andrew Loyd Weber αποφάσισε to 2011 να κάνει ταινία τη θεατρική διασκευή του Sunset Boulevard. Έχοντας χαρίσει στη Madonna την μεγάλη επιτυχία Evita το 1996, πίστεψε ότι η σούπερ σταρ θα ήθελε να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό της στο κοινό με αυτή την ταινία, καθώς βρισκόταν ακριβώς στην ηλικία του χαρακτήρα. Η Madonna όμως δεν ήθελε ούτε να ακούσει την πρόταση. Για την ακρίβεια, όπως είπε ο ίδιος ο συνθέτης, δεν δέχτηκε καν να συνομιλήσει μαζί του στο τηλέφωνο. Δεν ήταν μεσόκοπη. Δεν ήταν παρηκμασμένη. Ήταν μόνο star. Η Madonna ξόρκιζε το ηλικιακό ζήτημα, ακόμα και με την ευκαιρία μίας λαμπρής καλλιτεχνικής στιγμής. Δεν ήταν έτοιμη.
Η ίδια η Madonna έχει δείξει ηλικιακό ρατσισμό;
Σε ένα από τα πιο επικριτικά άρθρα του αμερικανικού τύπου για τη Madonna και την ηλικία της, o αρθρογράφος Daniel J.Flynn κατηγόρησε την ίδια την σούπερ σταρ για μίσος προς τις μεγαλύτερες ηλικίες:
«Η Madonna «αγόρασε» το πρόσωπο μίας νέας γυναίκας, αγόρασε το στήθος μίας νέας γυναίκας και τα οπίσθια μίας νέας γυναίκας, για να πει τι στον κόσμο; Ότι μισεί το γεγονός ότι ΔΕΝ είναι μία νέα γυναίκα… Ανακαλύπτει τώρα τον ηλικιακό ρατσισμό, όταν στο βιβλίο της για το Σεξ το 1992, απέκλεισε τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας από τις φωτογραφίες, παρόλο που έδειχνε κάθε μορφής ερωτικής συνεύρεση που ήταν τότε γνωστή στην ανθρωπότητα… Στα μουσικά βραβεία MTV πριν από 20 χρόνια, επέλεξε να φιλήσει, όχι την Τζόνι Μίτσελ και την Αρίθα Φράνκλιν, αλλά δύο γυναίκες που μόλις είχαν περάσει τη νόμιμη ηλικία κατανάλωσης αλκοόλ, την Μπρίτνεϊ Σπίαρς και την Κριστίνα Αγκιλέρα… Συνεχίζει να μπαίνει στα charts, όχι με τη βοήθεια της Vera Lynn και της Dolly Parton, αλλά της Nikki Minaj και της M.I.A…. Μα, δεν της αρκεί η επιτυχία της επί τέσσερις δεκαετίες; Γιατί δεν είναι απλά ευγνώμον για όσα έχει καταφέρει μέχρι τώρα και θέλει συνεχώς περισσότερα;»
Η ηλικία είναι θέμα φύλου;
Ενδιαφέροντα τα παραπάνω αλλά… μισό λεπτό. Γιατί ο αρθρογράφος δεν έγραψε κάτι ανάλογο για τους Rolling Stones; Ο Mick Jagger και ο Keith Richards έχουν κλείσει και οι δύο τα 81 χρόνια. Απολαμβάνουν επιτυχίες για περισσότερες από 6 δεκαετίες. Είναι παππούδες και προ-πάπποι, όμως στα τέλη του 2023 έβγαλαν καινούργιο δίσκο και τώρα ετοιμάζονται για περιοδεία 16 συναυλιών σε ΗΠΑ και Καναδά. Γιατί αυτοί να μην είναι «απλά ευγνώμονες»; Γιατί να θέλουν συνεχώς περισσότερα; Και εντάξει, δεν μπορεί να πει κάποιος ότι «αγόρασαν πρόσωπα νέων», ούτε στήθη, ούτε οπίσθια, αλλά μήπως δεν χρειάστηκε να το κάνουν; Μήπως είναι αποδεκτό για έναν άντρα, ακόμα και στην τέταρτη ηλικία (άνω των 80), να τραγουδά για τον έρωτα και τη ζωή, να κουνιέται (όσο μπορεί) ή ακόμα και να δείχνει τον καβάλο του, ενώ για μία γυναίκα «είναι τραγικό στα 65 της να παριστάνει την 25χρονη»; Πώς πρέπει τελικά να είναι ένα άτομο 50, 60, 70, 80, 90 ετών για να είναι αποδεκτό; Ποιος ορίζει την εμφάνιση και τη συμπεριφορά κάθε φύλου και κάθε ατόμου; Και ποιος θέτει το τέλος της δημιουργικότητας και της δημόσιας παρουσίας ενός προσώπου εκτός από τον ίδιον τον εαυτό του; Πώς μπαίνουν οι κανόνες;
Madonna: δεν θα ακολουθήσω τους κανόνες
«Όλοι θέλουν να πουν κάτι ταπεινωτικό για μένα και πάντα απορώ γιατί να γίνεται αποδεκτό», έχει πει παλαιότερα η Madonna. «Με κρίνουν από την ηλικία μου. Δεν καταλαβαίνω. Προσπαθώ να το ξεπεράσω. Οι γυναίκες, γενικά, όταν φτάσουν σε μια συγκεκριμένη ηλικία, έχουν αποδεχτεί ότι δεν τους επιτρέπεται να συμπεριφέρονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Εγώ δεν ακολουθώ τους κανόνες. Δεν το έκανα ποτέ και δεν πρόκειται να ξεκινήσω τώρα».
Γιορτάζοντας τα 65 χρόνια με εξομολογήσεις παιδιού
Η παγκόσμια περιοδεία της Madonna Celebration Tour είχε μεγάλη εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία. Κριτικές σε παγκόσμια ΜΜΕ έγραψαν για την αρτιότητα του θεάματος, τον ενθουσιασμό του κοινού και αναγνώρισαν μια Madonna που μπορεί να είχε περιορισμένες χορευτικές κινήσεις, ή να είχε μεγαλύτερη βοήθεια από προ-ηχογραφημένα κομμάτια τραγουδιών, αλλά είχε μεγάλη δίψα να επικοινωνήσει με το κοινό και να φανερώσει την αδύναμη πλευρά της. Όπως έγινε όταν μίλησε για την πρόσφατη νοσηλεία της στην εντατική με σηψαιμία: «υποκλίνομαι στις νοσοκόμες της Νέας Υόρκης. Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τη Μαρί που με φρόντισε σαν να ήμουν παιδί της. Μου έδωσε ένα κουμπί να πατάω κάθε φορά που τη χρειαζόμουν κι εγώ το πατούσα όλο το βράδυ. Δεν μπορούσα να περπατήσω. Της έσφιγγα το χέρι και τη ρωτούσα συνέχεια: Μαρί, θα τα καταφέρω; Θα ζήσω; Μαρί, θα γίνω καλύτερα; Πόσο καιρό θα πάρει; Μαρί, είναι φυσιολογικό πού δεν μπορώ να κουνηθώ; Μαρί, είναι φυσιολογικό που τα πόδια μου έχουν γίνει σαν του ελέφαντα; Μαρί, βοήθησέ με. Και εκείνη με χτυπούσε απαλά στο κεφάλι και μου έλεγε «είσαι ένα δυνατό κορίτσι, θα τα καταφέρεις». Και ανέχτηκε τις βλακείες μου, και στάθηκε έξω από το μπάνιο μου, και σκούπισε και τον κώλο μου… Σ ευχαριστώ Μαρί. Είσαι μία αγία και θέλω να το ξέρεις. Όλοι θα έπρεπε να έχουν μία Μαρί στη ζωή τους. Σ ευχαριστώ!»
(Αυτά είναι λόγια μίας ατρόμητης 65χρονης σούπερ-σταρ ή ενός παιδιού που διψά ακόμα για αγάπη και φροντίδα; Ποια, τελικά, είναι η πραγματική ηλικία της Madonna;)
