Ένα πορτρέτο του Άγγλου μαθηματικού Άλαν Τούρινγκ, δημιουργημένο από το ανθρωποειδές ρομπότ Ai-Da, το οποίο θεωρείται ένας από τους πιο εξελιγμένους ρομποτικούς καλλιτέχνες παγκοσμίως, έγινε το πρώτο έργο τέχνης από ρομπότ που πωλείται σε δημοπρασία. Το έργο «ο Θεός της Τεχνητής Νοημοσύνης – Πορτρέτο του Άλαν Τούρινγκ», έφτασε το εντυπωσιακό ποσό των 1,08 εκατομμυρίων δολαρίων σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s στη Νέα Υόρκη. Γιατί;
Η δήλωση του ανθρωποειδούς για τη θεϊκή φύση της Τεχνητής Νοημοσύνης
Οι αρχικές εκτιμήσεις για το έργο ύψους 2,2 μέτρων ήταν της τάξεως $120,000 έως $180,000, καθώς υπήρχαν 27 προσφορές από συλλέκτες. Το ανθρωποειδές ρομπότ Ai-Da δημιουργήθηκε με τη συνεργασία προγραμματιστών, ρομποτικών μηχανικών, καλλιτεχνών και ψυχολόγων, και εξελίσσεται συνεχώς με τις νέες καινοτομίες στην τεχνητή νοημοσύνη. Στη δήλωσή της, η Ai-Da ανέφερε ότι «η μεγαλύτερη αξία του έργου της είναι η ικανότητά του να λειτουργεί ως καταλύτης για συζητήσεις σχετικά με τις αναδυόμενες τεχνολογίες». Πρόσθεσε πως το πορτρέτο του Τούρινγκ, ενός πρωτοπόρου της πληροφορικής, προσκαλεί το κοινό να στοχαστεί πάνω στη “θεϊκή” φύση της τεχνητής νοημοσύνης και στους ηθικούς και κοινωνικούς προβληματισμούς που αυτή δημιουργεί.
Πως ζωγραφίζει ένα ρομπότ
Η Ai-Da έχει τη δυνατότητα να εκφράζεται μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, να συζητά με την ομάδα της και να αναπτύσσει ιδέες μέσα από αυτές τις συνομιλίες. Η πρόταση για ένα πορτρέτο του Τούρινγκ γεννήθηκε σε μια τέτοια συζήτηση για τη θετική χρήση της AI. Το ρομπότ χρησιμοποιεί τις κάμερες που έχει στα «μάτια» του για να εξετάσει μια εικόνα του Τούρινγκ και να δημιουργήσει το έργο, επιλέγοντας τον κατάλληλο τόνο, χρώμα και υφή.
Ο φόβος του Τούρινγκ για την εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης
Το αποτέλεσμα είναι ένα έργο με «σκοτεινούς τόνους και διασπασμένες επιφάνειες», χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν τις προκλήσεις που ο ίδιος ο Τούρινγκ είχε προβλέψει σχετικά με την AI. Σύμφωνα με τον Aidan Meller, καλλιτεχνικό διευθυντή και επικεφαλής της ομάδας δημιουργίας της Ai-Da, η απόκοσμη και μυστηριώδης αίσθηση των έργων της Ai-Da συνεχίζει να προκαλεί το κοινό για το πού μπορεί να μας οδηγήσει η τεχνητή νοημοσύνη και τον παγκόσμιο αγώνα για την αξιοποίησή της.
Γιατί να δώσει κάποιος τόσα λεφτά για ένα έργο από ρομπότ;
Η αγορά ενός έργου τέχνης από ένα ρομπότ, όπως το Πορτρέτο του Άλαν Τούρινγκ από την Ai-Da, προκαλεί απορίες. Υπάρχουν όμως αρκετοί λόγοι που μπορεί να εξηγήσουν γιατί ένα τέτοιο έργο απέκτησε τόσο μεγάλη αξία.
- Πρωτοπορία και Καινοτομία: Για κάποιους συλλέκτες, η κατοχή ενός έργου που σπάει τα παραδοσιακά όρια της τέχνης είναι ένα είδος επένδυσης σε έναν σημαντικό σταθμό στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης. Το να έχει κανείς το πρώτο έργο που δημιούργησε ρομπότ και πουλήθηκε σε δημοπρασία, μπορεί να θεωρηθεί συλλεκτικό και ιστορικής σημασίας.
- Συμβολισμός και Προβληματισμός: Το συγκεκριμένο έργο εμπνέεται από τον Άλαν Τούρινγκ, έναν από τους πρωτοπόρους της πληροφορικής, που έθεσε τα θεμέλια για την ανάπτυξη της AI και παράλληλα εξέφρασε τις πρώτες ανησυχίες για τις επιπτώσεις της. Αυτή η σύνδεση με τον Τούρινγκ και ο συμβολισμός της “θεϊκής” δύναμης της τεχνητής νοημοσύνης προσθέτουν μια ιδεολογική και φιλοσοφική διάσταση στο έργο, που το κάνει ιδιαίτερα ελκυστικό σε όσους ενδιαφέρονται για την τεχνολογία και τις ηθικές της προεκτάσεις.
- Συζήτηση για την Ταυτότητα της Τέχνης: Η τέχνη από AI θέτει ερωτήματα για το τι θεωρούμε “δημιουργία” και “τέχνη”. Η απόκτηση ενός τέτοιου έργου μπορεί να συμβολίζει μια τοποθέτηση στη συζήτηση για το πώς ορίζεται η τέχνη στην ψηφιακή εποχή. Κάποιοι συλλέκτες ίσως θέλουν να ενθαρρύνουν και να υποστηρίξουν αυτόν τον πειραματισμό, ενώ άλλοι γοητεύονται από τη ριζοσπαστική αυτή αλλαγή στον καλλιτεχνικό χώρο.
- Αισθητική Αξία: Το ίδιο το έργο έχει μια ιδιαίτερη αισθητική που μπορεί να γοητεύσει. Οι αποχρώσεις και τα σπασμένα “επίπεδα” στο πορτρέτο δημιουργούν μια απόκοσμη, μυστηριώδη εικόνα. Το γεγονός ότι τα χαρακτηριστικά του έργου αντλούν έμπνευση από τις προκλήσεις που είχε επισημάνει ο ίδιος ο Τούρινγκ για την AI ενισχύει την ελκυστικότητά του σε ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων.
- Προοπτική Αξίας: Οι συλλέκτες έργων τέχνης αγοράζουν πολλές φορές έργα όχι μόνο για την καλλιτεχνική τους αξία, αλλά και για τη δυνατότητα μελλοντικής ανατίμησης. Καθώς η AI προχωρά και γίνεται κομμάτι της καθημερινότητάς μας, τα πρώτα καλλιτεχνικά έργα από ρομπότ θα μπορούσαν να αποκτήσουν μεγαλύτερη αξία ως σύμβολα μιας νέας εποχής.
Έτσι, η απόκτηση ενός έργου όπως το A.I. God. Πορτρέτο του Άλαν Τούρινγκ δεν είναι απλά η απόκτηση ενός αντικειμένου, αλλά μια επένδυση στην καινοτομία και τον προβληματισμό γύρω από τον ρόλο της τεχνολογίας στον κόσμο της τέχνης.
