Στην οδό Μενελάου 134 στην Καλλιθέα έχει πάντα κίνηση. Άνθρωποι με χαρτόκουτα, κλουβιά και περίεργες αυτοσχέδιες κατασκευές καταφτάνουν με μηχανάκια, αυτοκίνητα και ταξί. Είναι ευαισθητοποιημένοι πολίτες που βρήκαν ένα τραυματισμένο πουλί ή κάποιο μικρό άγριο ζώο και πηγαίνουν στην ΑΝΙΜΑ για να τού σώσουν τη ζωή.
Ο κυρίως χώρος του Συλλόγου Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής ΑΝΙΜΑ, μοιάζει με μελίσσι. Εργαζόμενοι και εθελοντές καθαρίζουν κλουβιά, βάζουν βρεγμένες πετσέτες στα ζώα για να μειώσουν τη θερμοκρασία τους – ο κλιματισμός απαγορεύεται – στοιβάζουν τροφές, χορηγούν φάρμακα ή ταΐζουν με σύριγγες πουλιά και ζώα. Δεκάδες τα κλουβιά και τα χαρτόκουτα στον χώρο, όπως και στον διπλανό, όπως και στον απέναντι. Πρόκειται για ένα μεγάλο καταφύγιο Άγριων Ζώων, όπου κάθε ύπαρξη έχει δικαίωμα να ζήσει και μάλιστα με τους δικούς της όρους: με ελάχιστη επαφή με τον άνθρωπο, ώστε να μπορέσει να ξαναγυρίσει στη φύση.
Το έργο της ΑΝΙΜΑ είναι αξιοθαύμαστο. Με επικεφαλής τη Μαρία Γανωτή, μία γυναίκα που έχει γράψει ιστορία για τη σωτηρία των άγριων ζώων στη χώρα μας, ο Σύλλογος διαχειρίζεται καθημερινά δεκάδες περιπτώσεις τραυματισμένων και άρρωστων άγριων ζώων. Τα τηλέφωνα χτυπούν ασταμάτητα για οδηγίες και πρώτες βοήθειες, ενώ κάθε ζώο που φέρνουν οι πολίτες καταγράφεται και τοποθετείται στην κατάλληλη «πτέρυγα» για το είδος του, όπου θα το εξετάσει κτηνίατρος και θα δώσει οδηγίες για την αγωγή του.
«Η ΑΝΙΜΑ αυτή την περίοδο βιώνει μία από τις πιο δύσκολες στιγμές της πορείας της», λέει στο Utopia Zone o κτηνίατρος Γρηγόρης Μαρκάκης σε ένα διάλλειμα από την εντατική δουλειά του. «Ο αριθμός των άγριων ζώων που χρειάζονται βοήθεια αυξάνεται γεωμετρικά. Μέσα στον Ιούλιο είχαμε περίπου 1.600 εισαγωγές στις εγκαταστάσεις μας, λόγω του καύσωνα που έπεσε πάνω στην αναπαραγωγική περίοδο των πτηνών».
- Μήπως αυτό σημαίνει ότι και ο κόσμος είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένος και ζητά πιο συχνά τη βοήθειά σας;
«Πιστεύω ότι ο κόσμος ήταν πάντα ευαισθητοποιημένος, απλώς τώρα γνωρίζει τον τρόπο που μπορεί να βοηθήσει. Όταν βρίσκει ένα ανήμπορο άγριο ζώο, είτε αυτό είναι σπουργιτάκι, είτε είναι μία αλεπού σε δάσος, καλεί ένα οργανωμένο και αδειοδοτημένο κέντρο περίθαλψης, όπως είναι η ΑΝΙΜΑ, ώστε να λάβει τις βασικές οδηγίες για πρώτες βοήθειες και, ανάλογα την περίπτωση, είτε να το φέρει εδώ είτε να του συστήσουμε κάποιον συνεργάτη μας».
- Τι βοήθεια μπορεί να προσφέρει η ΑΝΙΜΑ στα Άγρια Ζώα;
«Φροντίζουμε πουλιά, χελώνες, σκαντζόχοιρους, αλεπουδάκια, τσακάλια και ερπετά. Ενημερωνόμαστε και επιμορφωνόμαστε συνεχώς στην επιστήμη της κτηνιατρικής, ώστε να γνωρίζουμε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε κάθε περιστατικό».
- Και το κάνετε δωρεάν. Να διευκρινίσουμε ότι ο άνθρωπος που θα βρει την τραυματισμένη αλεπού και θα τη φέρει εδώ, δεν θα κληθεί να πληρώσει για την υγεία της.
«Φυσικά το κάνουμε δωρεάν. Εάν επιθυμεί να προσφέρει τροφή ή να κάνει μια δωρεά είναι ευπρόσδεκτη».
- Οι πολίτες γνωρίζουν λίγο πολύ τι βοήθεια μπορεί να προσφέρει ένας κτηνίατρος σε σκύλους και γάτες. Σε μία χελώνα όμως;
«Για όλα τα ζώα υπάρχουν πρωτόκολλα αντιμετώπισης τραυμάτων και ασθενειών. Εκείνο που είναι απαραίτητο είναι να γνωρίζεις παράλληλα και τον τρόπο που θα νοσηλεύσεις ένα άγριο ζώο. Σε ποιόν χώρο θα το βάλεις, πώς και με τι θα το ταΐζεις, πώς θα το πιάσεις. Κάποια άγρια ζώα είναι εξαιρετικά επικίνδυνα για τον άνθρωπο».
- Όπως τα φίδια;
«Όχι μόνο. Ένα μεγάλο αρπακτικό, όπως ο χρυσαετός ή ένας μπούφος μπορεί να τραυματίσει πολύ άσχημα τον άνθρωπο με τα νύχια του. Επίσης οι αλεπούδες και τα τσακάλια σε συνθήκες έντονου στρες μπορούν να δαγκώσουν άσχημα».
- Από τις πυρκαγιές, ποιος είναι ο μέχρι τώρα απολογισμός;
«Εδώ υπάρχει μία ανακρίβεια σε σχέση με την εικόνα που πιθανόν έχει πολύς κόσμος. Τα άγρια ζώα σε μια μεγάλη δασική πυρκαγιά είτε θα καταφέρουν να τρέξουν μακριά, είτε – δυστυχώς – θα καούν. Τα πουλιά μπορούν και πετούν μακριά. Οι νεοσσοί καίγονται. Τα ζώα, όπως τα ελάφια στη Ρόδο, θα τρέξουν και θα σωθούν. Πέντε ζώα απανθρακώθηκαν γιατί βρέθηκαν σε ένα χαμηλό σημείο και τα περικύκλωσε η φωτιά. Δυστυχώς η πυρκαγιά είναι «τρέχεις ή πεθαίνεις» για τα άγρια ζώα. Από εκεί και πέρα έχουμε συνήθως χελώνες που τα καταφέρνουν να επιβιώσουν με εγκαύματα και μεγαλύτερα ζώα που έχουν εισπνεύσει πολύ καπνό και χρειάζονται ιατρική και φαρμακευτική βοήθεια για να επανέλθουν».
- Και όταν επανέρχονται, που απελευθερώνονται;
«Στον βιότοπο που βρέθηκαν ή σε έναν ανάλογο βιότοπο. Μέχρι την απελευθέρωση όμως, και ιδίως στις μακρές νοσηλείες, φροντίζουμε ώστε να μην έρχονται σε συχνή επαφή με τον άνθρωπο. Σκοπός μας είναι να συνεχίσουν τη ζωή τους στη φύση σαν να μην βρέθηκαν ποτέ σε ανθρώπινα χέρια».
- Κάποιοι άνθρωποι επιχειρούν να «εξημερώσουν» άγρια ζώα, κόντρα στη φύση. Έχει συμβεί να σας πουν «έχω ένα άγριο ζώο, δεν τα βγάζω πέρα, να σας το φέρω;»
«Δυστυχώς μας το λένε όταν είναι πια αργά για το άγριο ζώο να συνεχίσει τη ζωή του στη φύση. Συνήθως συμβαίνει με χελώνες που αιχμαλωτίζουν κάποιοι, δίνοντάς τους κακή τροφή, που παραμορφώνει το καβούκι τους. Θα είδατε και τις δύο κουκουβάγιες που έχουμε εδώ. Έχουν μεγαλώσει από νεοσσοί σε ανθρώπινα χέρια και πλέον δεν θα μπορούσαν να βρουν τροφή και να επιβιώσουν στη φύση. Όταν οι άνθρωποι κρατάμε ένα άγριο ζώο, συνήθως του κάνουμε άθελά μας κακό».
- Πολλοί άνθρωποι όμως θέλουν να κάνουν καλό στα άγρια ζώα και κάθε φορά που έρχομαι στα γραφεία σας βλέπω όλο και περισσότερους εθελοντές…
«Η ΑΝΙΜΑ έχει ένα πολύ ισχυρό δίκτυο εθελοντών και συνεργατών σε όλη την Ελλάδα και βασιζόμαστε σε αυτούς τους ανθρώπους. Για μεταφορές από και προς τρένα και λιμάνια, προσωρινές φιλοξενίες ζώων αλλά και εδώ στις εγκαταστάσεις μας στην Καλλιθέα και τους δύο εξωτερικούς χώρους μας σε Καλύβια και Χαϊδάρι. Εκεί διατηρούμε πρότυπους κλωβούς που είναι για ζώα που βρίσκονται στην αποθεραπεία».
- Από τα τραυματισμένα ζώα που δέχεστε πόσα είναι από ανθρώπινο χέρι και πόσα από ατύχημα;
«Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει διαφορά. Όταν οι άνθρωποι στήνουν καλώδια σε περάσματα πουλιών, ο τραυματισμός των πτηνών δεν είναι ατύχημα. Πολλά πουλιά επίσης προσκρούουν σε τζάμια».
- Μου έχει συμβεί να πεθάνει στα χέρια μου πουλάκι που είχε χτυπήσει σε τζάμι. Πώς θα μπορούσαμε να προλάβουμε τέτοιους θανάτους;»
«Στις μεγάλες γυάλινες επιφάνειες που καθρεφτίζεται ο ουρανός, τα πουλιά δεν έχουν τη δυνατότητα να συνειδητοποιήσουν έγκαιρα ότι υπάρχει εμπόδιο και έτσι γίνεται η πρόσκρουση. Διεξάγονται παγκόσμιες έρευνες για αυτό το θέμα και οι επιστήμονες καταλήγουν ότι πιο αποτελεσματικά είναι τα μεγάλα αυτοκόλλητα με ένα συνεχές σχέδιο, όπως έναν θάμνο ή δέντρο, και όχι τα στίκερς που βάζουν στα παράθυρα με πουλάκια».
- Σας έχουν εντυπωθεί περιστατικά με δύσκολες νοσηλείες;
«Πάρα πολλά. Πρόσφατα είχαμε ένα αλεπουδάκι με κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις από χτύπημα αυτοκινήτου. Ήταν σε κώμα για πολύ καιρό και κάναμε τεράστιες προσπάθειες για να το κρατήσουμε στη ζωή. Ένας γερακαετός επίσης, έμεινε κοντά μας σχεδόν 6 μήνες, καθώς το τραύμα του – πιθανόν από μάχη με άλλο άτομο του είδους του – μολυνόταν συνέχεια. Τελικά τα κατάφερε και κάπου τώρα πετάει ελεύθερος. Οι πιο δύσκολες στιγμές όμως, είναι όταν πρέπει να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις για ένα ζώο που δεν έχει πιθανότητες επιβίωσης και υποφέρει».
- Να σας κάνω για το τέλος μία προσωπική ερώτηση. Γιατί κάνετε αυτή τη δουλειά; Και γιατί την κάνετε εδώ;
«Από μικρός έβλεπα ντοκιμαντέρ με άγρια ζώα και σκεφτόμουν ότι θα ήθελα πολύ όταν μεγαλώσω να ασχολούμαι με τέτοια είδη ζώων. Είμαι πάρα πολύ τυχερός που συναντήθηκα με την ΑΝΙΜΑ, «δέσαμε» και ασχολούμαι πλέον με αυτά τα ζώα. Η μεγαλύτερη ικανοποίηση από αυτή τη δουλειά είναι ότι βοηθάω ζώα που λίγοι μπορούν να βοηθήσουν στην Ελλάδα».
Για να συμμετέχετε ως εθελοντής ή να συνδράμετε την ΑΝΙΜΑ επισκεφτείτε τον ιστότοπο: https://www.wild-anima.gr/
