Μια ιστορία αγάπης με φόντο της Αθήνα της κατοχής, του λιμού, των πτωμάτων στους δρόμους γραμμένη με έναν σεβασμό στους ήρωες, στους νεκρούς, στην ιστορία.
Οι ήρωες του Κυριακού είναι οι καθημερινοί άνθρωποι που προσπαθούν να μείνουν ζωντανοί, οι φοβισμένοι και οι αποφασισμένοι να αντισταθούν και φυσικά η σκιά των ρυπαρών προδοτών που ζούσαν με τις πλάτες των κατακτητών σε βάρος των υπολοίπων.
Οι μαυραγορίτες, όπως τους περιγράφει ο συγγραφέας είναι τόσο κυνικοί, με τον τρόπο που έχουν αναγάγει τις πράξεις τους σε «ανάγκη» που πραγματικά μας μεταφέρουν εικόνες και πρακτικές που γνώρισαν οι παππούδες μας.
Ο βασικός ήρωας του βιβλίου είναι ένας τεχνίτης φερέτρων και ο πεσών για την πατρίδα νεκροθάφτης, κολλητός του φίλος απο τα μικρά τους χρόνια. Αυτή είναι η δουλειά του. Ο συγγραφέας μας συστήνει αυτή την …ειδκότητα αλλά και το επάγγλεμα του νεκροθάφτη μέσα απο τις προσλαμβάνουσες που είχαν ως μιρκά παιδιά, οι δύο ήρωες με τη θανατερή δουλειά του πατέρα τους να τους κάνει απόκληρους στο μικρόκοσμο της γειτονιάς και του σχολείου. Ομολογώ ότι με μάγεψε ο τρόπος που μας δίνει αυτούς τους δύο χαρακτήρες και τη μοναξιά που αναγκάστηκαν να ζήσουν. Και φυσικά ο συγγραφέας κάνει αυτό το γύρισμα που σε ξαφνιάζει δείχνοντας πόσο διαφορετικοί άντρες έγιναν οι δύο φίλοι μεγαλώνοντας.
Οι τρεις γυναίκες στο βιβλίο είναι κι αυτές τόσο έντονα «ζωγραφισμένες». Η γειτόνισσα, και οι δύο σύζυγοι των δύο φίλων.
Δεν θα πω σχεδόν τίποτα για την υπόθεση καθώς το βιβλίο έχει την πλοκή μιας νουάρ ιστορίας ηρωισμού με φόντο την Αθάνη της πείνας και και της κατοχής. Και σε αυτόν τον τομέα ο συγγραφέας μας δίνει με έξοχο τρόπο την αγωνία και τη δράση που απαιτείς ως αναγνώστης. Παράλληλα όμως σκιαγραφεί με πολύ ιδιαίτερο τρόπο τον εσωτερικό χαρακτήρα των ηρώωνω που παρελαύνουν στις σελίδες του Θυριδοποιού.
Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο για να το απολαύσετε αλλά όπως θα δείτε και στη συνένεντευξη που μου παραχώρησε, γραμμένο απο έναν εξίσου ενδιαφέροντα λογοτέχνη.
Πώς γεννήθηκε ο Θυριδοποιός :
Ο Θυριδοποιός γεννήθηκε από δύο φράσεις που μου ήρθαν απροσδόκητα στον νου και τελικά έγιναν η αρχή του βιβλίου: «Αν ήταν άλλος στη θέση μου, θα είχε αυτοκτονήσει. Kι εγώ βέβαια στη θέση του το ίδιο θα έκανα.» Αυτές οι προτάσεις δεν έλεγαν να φύγουν απ’ τη σκέψη μου· ήταν τόσο παράξενες που ήθελα να τις αποκωδικοποιήσω και να καταλάβω ποιος ήρωας θα μπορούσε να τις είχε πει. Αυτή η αναζήτηση είναι που τελικά γέννησε τον Μάνο μέσα στην Κατοχή και όσες προκλήσεις χρειάστηκε να αντιμετωπίσει.
Τι προηγήθηκε; Η ιδέα της ιστορίας ή το ιστορικό περιβάλλον που τοποθετείτε την ιστορία σας, σας οδήγησε;
Όπως και στην «Γκιλοτίνα του Ναυπλίου», το προηγούμενο μυθιστόρημά μου, η ιστορία ήταν που με οδήγησε στο χωροχρονικό πλαίσιο. Οι ήρωες και οι συνθήκες μέσα στις οποίες ήθελα να βρίσκονται με έκαναν να αναζητήσω έναν τόπο και μια εποχή όπου θα τους ταίριαζε. Νομίζω ότι αυτός είναι ο τρόπος να δημιουργηθούν συναρπαστικές ιστορίες που έχουν να πουν κάτι ουσιαστικό. Αν ξεκινάς με αίτημα να μιλήσεις για μια εποχή, διατρέχεις τον κίνδυνο να μην μιλήσεις για τίποτα άλλο ενδιαφέρον.
Οι περιγραφές της Αθήνας της κατοχής, του λιμού, είναι καθηλωτικές. Ποιες πηγές σας βοήθησαν να “γνωρίσετε” την εποχή και να μας τη μεταφέρετε;
Έψαξα για ιστορικά ντοκουμέντα και για φωτογραφίες της εποχής, διάβασα άρθρα και ξεφύλλισα ιστορικές μελέτες, αλλά δύο βιβλία, δύο ημερολόγια της εποχής, στάθηκαν οι μεγαλύτεροι αρωγοί στην κατανόηση της καθημερινότητας εκείνων των ημερών:
Ημερολόγιο Κατοχής της Μαρίκας Αντωνοπούλου [1941-1944], εκδόσεις Πατάκη
Αναμνήσεις Κατοχής 1940-1950 Κώστας Κινής, εκδόσεις Μένανδρος
Ποια είναι η σχέση σας με την Ιστορία, πότε αρχίσατε να την “εξερευνάτε”;
Δυστυχώς όπως πολλοί άλλοι, έτσι κι εγώ, άρχισα να την εκτιμώ όλο και περισσότερο απ’ τον καιρό που τελείωσα το σχολείο. Πιστεύω ότι είναι ένα απ’ τα σημαντικότερα πράγματα που μπορεί κανείς να μελετήσει, αλλά όλες αυτές οι ώρες διδαχής στην τάξη δεν οδηγούν τελικά σε πολλά. Πρέπει παρ’ όλα αυτά να κατανοήσουμε από πού προερχόμαστε, τι λύσεις βρήκαν οι παλιότερες γενιές για προβλήματα που έχουμε μέχρι σήμερα, τι λάθη έκαναν και πώς μπορούμε, φυσικά, να μην τα επαναλάβουμε. Και όταν λέω παλιότερες γενιές δεν περιορίζομαι στον ελλαδικό χώρο – η ιστορία του ανθρώπου είναι συνεχής. Ως εκ τούτου, διαβάζω με ενδιαφέρον για διεθνή ιστορικά ζητήματα ακόμα κι όταν δεν κάνω έρευνα για κάποιο βιβλίο, όμως το πεδίο είναι τεράστιο και οπωσδήποτε είναι δύσκολο να συγκρατεί κανείς στην μνήμη του όλα όσα μαθαίνει.
Πού συναντάτε ανθρώπους που γνωρίζουν την ιστορία τους περισσότερο; Στην Αγγλία που ζείτε ή στην Ελλάδα που γεννηθήκατε;
Νομίζω ότι οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν την Ιστορία όπου κι αν βρίσκονται και πάντως σίγουρα ξέρω ότι όλοι (όχι μόνο Βρετανοί αλλά και ξένοι από άλλες γωνιές του πλανήτη με τους οποίους συναναστρέφομαι) έχουν παράπονα απ’ το εκπαιδευτικό σύστημα απ’ το οποίο βγήκαν. Επίσης, μιλώντας με ανθρώπους διαφορετικών εθνικοτήτων, βλέπω ότι όλοι τους (ίσως με εξαίρεση τους Γερμανούς) έχουν διδαχθεί ένα αφήγημα για την Ιστορία τους που τονίζει το ηρωικό τους παρελθόν και κρύβει τις προβληματικές εποχές και τα εγκλήματά τους. Αυτό με προβληματίζει πολύ. Τα λάθη μας είναι αυτά που μπορούν να μας κάνουν σοφότερους.
Έχετε γράψει βιβλία για παιδιά -δε μ’ αρέσει ο όρος “παιδικά” – και για ενήλικες. Πώς πιστεύετε ότι “χτίζεται” ένας καλός αναγνώστης;
Από την ισχύουσα κουλτούρα. Σίγουρα αν οι γονείς είναι αναγνώστες οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά τους, καθώς εξοικειώνονται με το βιβλίο από πολύ μικρή ηλικία, είναι πολύ πιθανόν να γίνουν κι εκείνα συστηματικοί αναγνώστες. Όμως τα παιδία δεν μιμούνται μονάχα τους γονείς τους και σίγουρα από μια ηλικία και μετά οι προσλαμβάνουσες που έχουν εκτός σπιτιού είναι πολύ πιο έντονες απ’ όσες έχουνε εντός αυτού. Αν συναντάς βιβλιοπωλεία στη γειτονιά σου γεμάτα κόσμο, αν αντικρίζεις ανθρώπους να διαβάζουνε στα ΜΜΜ, αν βλέπεις διαφημίσεις για το βιβλία κι αν δίνεται χώρος στα ΜΜΕ για την λογοτεχνία και τους συγγραφείς της, είναι πολύ πιο εύκολο να προσεγγίσεις αυτό το μέσο και τελικά, με το κατάλληλο βιβλίο, να μαγευτείς από όσα έχει να προσφέρει αυτή η τέχνη. Αλλά μια τέτοια κουλτούρα ή δεν υπάρχει στις μέρες μας ή παλεύει όπως μπορεί να επιβιώσει. 1 στους 3 Έλληνες δεν διαβάζει ούτε ένα βιβλίο τον χρόνο – επίσης στοιχείο από έρευνες. Δυστυχώς ζούμε σε μια εποχή που απαξιώνει την λογοτεχνία.
Η συγγραφή είναι για σας… (συμπληρώστε μου τη φράση)
Ο πιο συναρπαστικός τρόπος να ανακαλύψω τι έχω μέσα μου.
Ποιο βιβλίο έχετε για “πρώτες βοήθειες” πάντα δίπλα στο κομοδίνο σας;
Δεν έχω κάποιο βιβλίο ως σταθερό ανάγνωσμα. Κατά καιρούς, όμως, θα ανοίξω παλιότερα βιβλία για να τα ξεφυλλίσω και να διαβάσω σημειώσεις που έχω αφήσει μέσα τους.
Ποιο βιβλίο σας έκανε να αγαπήσετε τη λογοτεχνία και το διάβασμα εν γένει;
Υπήρξαν αρκετά βιβλία στην παιδική μου ηλικία που με ενθουσίασαν, όμως συστηματικός αναγνώστης νομίζω ότι έγινα με τον Χάρι Πότερ – εγώ και χιλιάδες άλλοι της γενιάς μου. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα πώς είναι να μην μπορείς να αφήσεις ένα βιβλίο από τα χέρια σου. Μαγικό συναίσθημα που κάθε αναγνώστης αποζητά.
Μπορείτε να “ξανασυστηθείτε” μέσα από πέντε βιβλία που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σας άλλαξαν τη ζωή ή περιέχουν κομμάτια του εαυτού σας;
Δύσκολα θα με ακούσετε να λέω ότι κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή. Λίγο λίγο το καθένα με πλούτισε ή μου χάρισε ώρες απόλαυσης, αλλά βιβλία που προκάλεσαν μια ασυνέχεια, όπως θα λέγαμε στα μαθηματικά, μια απότομη αλλαγή στη ζωή μου, είναι πολύ λίγα. Το «Μεσάνυχτα στη βιβλιοθήκη» του Matt Haig είναι ένα πρόσφατο παράδειγμα μυθιστορήματος που με προσκάλεσε να στοχαστώ επάνω στη ζωή μου και τελικά να κάνω κάποιες αλλαγές.
Πώς φαντάζεστε τον εαυτό σας σε μια δεκαετία;
Δεν τον φαντάζομαι, αλλά ίσως θα έπρεπε. Ελπίζω, προ πάντων, να είναι ένας χαρούμενος εαυτός, ικανοποιημένος με τις επιλογές του.
Τι φοβάστε και πώς ξορκίζετε τους τυχόν φόβους σας;
Αυτή την περίοδο ανησυχώ για τα επόμενα επαγγελματικά μου βήματα. Πολλά πράγματα μοιάζουν αβέβαια αλλά ευελπιστώ ότι θα έρθουν θετικές αλλαγές. Τι άλλο μπορούμε να κάνουμε απ’ το να προσπαθούμε και να ελπίζουμε;
