Όταν γύρω μας συμβαίνουν καταστάσεις που κλονίζουν τα αισθήματα της ασφάλειας και του ελέγχου, η αυτοφροντίδα είναι η μόνη μας επιλογή. Δεν είναι μια εγωιστική διαδικασία διότι μόνο ένας φροντισμένος εαυτός μπορεί να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια στους σημαντικούς του άλλους. Δεν εΊναι τυχαίο που στα αεροπλάνα οι οδηγίες συστήνουν πρώτα να φορέσουμε εμείς την μάσκα οξυγόνου και μετά να την προσαρμόσουμε σωστά στα παιδιά μας.
Τι είναι η αυτοφροντίδα;
Η αυτοφροντίδα είναι η συμπεριφορά εκείνη που περιλαμβάνει όλες τις προσωπικές ενέργειες ώστε να επιτύχουμε την καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία. Είναι προφανές ότι η σωματική υγεία έχει να κάνει με την σωματική άσκηση, στο πλαίσιο του εφικτού, και την υγιεινή διατροφή. Η επίτευξη λοιπόν της σωματικής υγείας έχει μια σαφήνεια. Εκεί που τα πράγματα περιπλέκονται είναι με την ψυχική υγεία, όπου θα πρέπει να εντοπίσουμε σε ποιους παράγοντες μπορούμε να επέμβουμε.
Σωματική υγεία
Είναι σημαντικό να βάλουμε στη ζωή μας έστω και μια υποτυπώδη σωματική άσκηση αρκεί να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα (3 φορές την εβδομάδα). Επιπρόσθετα, μπορούμε να βελτιώσουμε τις διατροφικές μας επιλογές προσθέτοντας πιο υγιεινά γεύματα και αφαιρώντας όσο γίνεται το λεγόμενο πρόχειρο φαγητό και να μην ξεχνάμε να καταναλώνουμε άφθονο νερό. Τέλος, να μην ξεχνάμε ότι ένας καλός ύπνος είναι το καλύτερο φάρμακο. Δεν χρειάζεται να καταφύγουμε σε υπερβολές. Για αρχή οποιαδήποτε αλλαγή που σηματοδοτεί μια κάποια βελτίωση είναι υπεραρκετή. Αυτό που θέλουμε είναι να δημιουργήσουμε μια νέα συνήθεια όσον αφορά στην φροντίδα του σώματός μας.
Ψυχική υγεία
Η ψυχική μας υγεία περιλαμβάνει πολλές παραμέτρους. Εδώ θα εστιάσουμε σε αυτές που έχουμε τον έλεγχο.
- Εντοπισμός αγχογόνων καταστάσεων
Εντοπίζουμε αρχικά τις καταστάσεις που μας προκαλούν άγχος και εστιάσουμε στους παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό. Η μείωση στρες επιτυγχάνεται όταν κατανοήσουμε αυτούς ακριβώς τους παράγοντες. Καταγράφουμε τι μπορούμε να αλλάξουμε για να μειώσουμε τα αισθήματα δυσφορίας σε όσες από αυτές τις καταστάσεις είναι στον έλεγχό μας. Αν δεν μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε πλήρως, μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο που τις διαχειριζόμαστε.
- Εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης
Υπάρχουν πολλές τεχνικές χαλάρωσης που μπορούμε να τις υιοθετήσουμε και να τις εφαρμόζουμε όταν νιώθουμε πιεσμένοι. Η διαδικασία της χαλάρωσης μας επιτρέπει να ανακτήσουμε τον έλεγχο του σώματός μας και να επικεντρωθούμε λίγο περισσότερο στις ανάγκες μας.
- Ιεράρχηση αγχογόνων καταστάσεσων
Να αναλαμβάνουμε όσα μπορούμε να διεκπεραιώσουμε. Να διαχωρίζουμε τις υποχρεώσεις μας (οικογενειακές, προσωπικές, επαγγελματικές) σε επείγουσες και σημαντικές. Να ξεκινάμε από αυτές που είναι και επείγουσες και σημαντικές και να καταλήγουμε σε αυτές που δεν είναι ούτε επείγουσες αλλά ούτε και σημαντικές.
- Διαχείριση χρόνου
Ο χρόνος μοιάζει να μην φτάνει για όλα αυτά που αναλαμβάνουμε. Ακολουθώντας την ιεράρχηση των υποχρεώσεών μας που αναφέραμε παρραπάνω, επιτυγχάνουμε τη σωστή διαχείριση χρόνου ώστε να μην πελαγώνουμε.
- Διεκδικητική συμπεριφορά
Η εκπαίδευση στη διεκδικητικότητα είναι μια δεξιότητα. Δεν είμαστε ούτε παθητικοί ούτε επιθετικοί. Βάζουμε ξεκάθαρα και ειλικρινή όρια και δεν φοβόμαστε να πούμε «όχι» διακινδυνεύοντας το αν θα είμαστε αρεστοί σε όλους.
- Ενσυνειδητότητα (mindfulness)
Όταν νιώθουμε ότι λειτουργούμε σαν ρομπότ και απορροφημένοι εκτελούμε μηχανικά τις υποχρεώσεις είμαστε αποσυνδεδεμένοι από την παρούσα μας κατάσταση. Η άσκηση στην συγκέντρωση στο εδώ και τώρα είναι σημαντική για την ψυχική μας αποφόρτιση
- Μη ταύτιση με το άγχος του άλλου
Είναι εξουθενωτικό να νομίζουμε ότι τα προβλήματα των άλλων είναι και δικά μας προβλήματα. Ένας αγχωμένος εργοδότης ή ένα αγχωμένο μέλος της οικογένειας μπορεί να μας παρασύρει σε συναισθήματα δυσφορίας χωρίς ουσιαστικά να τους βοηθάμε. Παίρνουμε απόσταση από την κατάσταση και όχι από το άτομο και συνεισφέρουμε με πράξεις αυτά που μπορούμε χωρίς να αναλωνόμαστε σε συναισθήματα απελπισίας και συμπόνοιας.
Χρειάζεται υπομονή κι εκπαίδευση ώστε να καταφέρουμε να επικεντρωθούμε στην αυτοφροντίδα μας. Αξίζει όμως τον κόπο να αφιερώσουμε στον εαυτό μας λίγη από την προσοχή που δίνουμε συνήθως αποκλειστικά στους άλλους και στον προσωπικό αλλά και στον επαγγελματικό τομέα.
