Υπάρχει ένα αλληλένδετο ανάμεσα στη νέα χρονιά και τη στοχοθεσία. Όταν ένας νέος χρόνος ξεκινάει, είναι μια καλή ευκαιρία να ξεκινήσουμε κι εμείς να φτιάχνουμε ένα νέο πρόγραμμα με τους στόχους που θέλουμε να υλοποιήσουμε.
Τι είναι η στοχοθεσία;
Είναι καιρός να σκεφτούμε ότι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να βάλουμε σε προτεραιότητα στόχους, που είχαμε αφήσει τόσο καιρό στην άκρη. Ιεραρχούμε με σειρά προτεραιότητας ανάλογα με αυτό που επιθυμεί περισσότερο η ψυχή μας. Ξεκινάμε από αυτό που έχουμε οραματιστεί πιο αβίαστα και πιο έντονα. Κάνουμε, λοιπόν, έναν προγραμματισμό με συγκεκριμένα βήματα που θα στοιχειοθετήσουν τη δράση μας. Η στοχοθεσία είναι μια πολύπλοκη διαδικασία. Δεν είναι απλά η επιλογή των θέλω και η εκκίνηση της προσπάθειας επίτευξής της.
Πώς συνδέεται η στοχοθεσία με τις αξίες μας;
H στοχοθεσία είναι άμεσα συνδεδεμένη με το αξιακό μας σύστημα. Εντοπίζουμε αρχικά τις αξίες μας και κατόπιν εξετάζουμε αν τις ελέγχουμε. Ας δούμε τι σημαίνει αυτό με ένα παράδειγμα.
Ας υποθέσουμε ότι δύο από τις αξίες μας είναι η εξέλιξη και η τιμιότητα. Εξετάζουμε αν έχουμε τον έλεγχο αυτών των αξιών. Στο κομμάτι που ορίζουμε τις επιλογές μας έχουμε και τον πλήρη έλεγχο της εξέλιξής μας. Όσον αφορά στην τιμιότητα έχουμε επίσης τον πλήρη έλεγχο στην επιλογή μας να είμαστε τίμιοι και να μην αδικούμε κανέναν και κυρίως τον εαυτό μας. Στη συνέχεια επιλέγουμε έναν στόχο που να είναι συμβατός με αυτές τις δύο αξίες. Αν ο στόχος μας δεν είναι σε αρμονία με τις αξίες μας είναι αδύνατον να τον ελέγξουμε και να τον υλοποιήσουμε. Είναι αδύνατον ακόμη και να τον υποστηρίξουμε. Δεν μπορώ να βάλω ως στόχο κάτι που δεν το υποστηρίζω με όλο μου το είναι.
Γι΄ αυτό ακριβώς το λόγο τα πάντα ξεκινούν από τον έλεγχο των αξιών του ατόμου.
Πώς θα πρέπει να είναι ο στόχος μας για να πετύχει;
Αρχικά, θα πρέπει να είναι ξεκάθαρος και συγκεκριμένος. Για παράδειγμα «θέλω να σπουδάσω προγραμματισμό». Να είναι μετρήσιμος γιατί αν είναι μη μετρήσιμος δεν θα γνωρίζω ότι τον πέτυχα.
«Θέλω να παρακολουθήσω ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών για τον προγραμματισμό, που διαρκεί 2 χρόνια». Θα πρέπει να είμαι σε θέση να ορίσω κριτήρια για να καταλάβω αν τον πέτυχα. «Με την ολοκλήρωση του προγράμματος θα είμαι σε θέση να φτιάχνω εμπορικά προγράμματα για εταιρείες σε υπολογιστές καθώς και να στήνω τις ιστοσελίδες τους» Θα πρέπει να είναι επιτεύξιμος και ρεαλιστικός. Δεν μπορώ να βάλω ως στόχο να γίνω καθηγητής πληροφορικής μέσα σε 2 χρόνια. Είναι μη πραγματοποιήσιμος!
Επιπρόσθετα, ο στόχος μου πρέπει να είναι το δικό μου όραμα. Μόνο έτσι θα βάλω ψυχή κι αυθεντικότητα. Σε διαφορετική περίπτωση ό,τι κάνω θα γίνεται απλώς διεκπαιρεωτικά χωρίς το παραμικρό πάθος! Αλλιώς κυνηγάω το δικό μου όνειρο κι αλλιώς το όνειρο των γονιών μου. Το άτομο θα πρέπει εντελώς ανεπηρέαστο ν αναρωτηθεί τι αγαπάει και να το ερωτευθεί. Εμείς οι Έλληνες, που έχουμε άλλη λέξη για την αγάπη κι άλλη για τον έρωτα, μπορούμε πολύ πιο εύκολα να καταλάβουμε την απόλυτη σημασία και του αγαπάω και του είμαι ερωτευμένος. Αν αγαπάω και είμαι κι ερωτευμένος με το στόχο μου δεν μπορεί παρά να τον υποστηρίξω βαθιά με όλη μου την ψυχή, με όλο μου το είναι και κατά συνέπεια να τον κατακτήσω πλήρως.
Πώς μπορεί ο ειδικός να μας βοηθήσει στην επιλογή στόχου;
Λόγω του γεγονότος ότι η στοχοθεσία έχει μια πολυπλοκότητα ο ρόλος ενός ειδικού έγκειται στο να βοηθήσει το άτομο να δουλέψει διεξοδικά με τις αξίες του και τα πιστεύω του για να είναι σε θέση να καταλάβει σε βάθος τι ελέγχει και τι όχι. Εν συνεχεία να επιλέξει έναν «έξυπνο» στόχο, ο οποίος θα είναι ο διακαής του πόθος και να τον υποστηρίξει με όλο του το είναι. Το έργο ενός ειδικού είναι ν’ αντιληφθεί τι κενά έχει το άτομο στην αναγνώρισή του και να δουλέψει σε βάθος με την αυτοπεποίθησή του.
Να εξετάσει αρχικά αν είναι όντως χαμηλή, να βρει τι την μειώνει και να προχωρήσει στην ενίσχυσή της. Τέλος, το άτομο με την υποστήριξη πάντα του ειδικού θα αναλάβει πλήρως την ευθύνη του απέναντι στο στόχο του και θα δεσμευθεί αρχικά στον ίδιο του τον εαυτό για την πιο άμεση υλοποίηση και τελική επίτευξη του λεγόμενου smart στόχου.
Ασημίνα Καραμαλέγκου, Σύμβουλος ψυχικής υγείας
