«Θέλεις να γίνουμε φίλοι;»… κάπως έτσι ξεκίνησαν οι παιδικές φιλίες όλων μας, με κάποιες μάλιστα να υφίστανται ακόμη και χρόνια μετά. Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει τα παιδιά ήδη από τα μικράτα τους να θέλουν να κάνουν φίλους; Ποια δύναμη και ποια επιθυμία τα κάνει αυθόρμητα να ξεστομίζουν αυτή τη φράση; Είναι απλώς η φύση του ανθρώπου να δημιουργεί φιλίες ή κάτι περισσότερο;
Η σημασία της παιδικής φιλίας
Για τα παιδιά, οι φίλοι αποτελούν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής τους. Μέσα από τη σχέση τους με αυτούς, ενισχύουν τις γνωστικές, κοινωνικές και συναισθηματικές τους δεξιότητες. Παράλληλα, νιώθουν περισσότερη αυτοπεποίθηση. Αξίες όπως η ισότητα, η ελευθερία και ο σεβασμός αναπτύσσονται ενόσω τα παιδιά λογομαχούν αλλά και αλληλοϋποστηρίζονται.
Μέσα από αυτές τις κοινωνικές συμπεριφορές, εκπαιδεύονται στη διαχείριση των συγκρούσεων και της ματαίωσης, πολλώ δε μάλλον όταν πρέπει να υποχωρήσουν ή να προσφέρουν. Σύγχρονες επιστημονικές μελέτες έχουν καταδείξει πως τα παιδιά που αποκτούν φιλίες ήδη από μικρή ηλικία, ενισχύουν την αυτοεικόνα τους.
Σημαντική είναι η αξία της φιλίας και στην εφηβική ηλικία, κατά την οποία σε πολλές περιπτώσεις οι συνομήλικοι και οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους, αποτελούν «καταφύγιο» για τους εφήβους, που «κανείς δεν τους καταλαβαίνει».
Φίλος ή συμμαθητής ή γνωστός;
Η αναγωγή ενός προσώπου σε φίλο, ενίοτε συνιστά και για τους ενήλικους ένα θέμα που προκαλεί σύγχυση. Ωστόσο, η συστηματική παρέα ενός παιδιού με κάποιο άλλο ή άλλα αντιδιαστέλλεται εκείνης που πραγματοποιείται μεταξύ συμμαθητών ή γνωστών σε μια κοινή εξωσχολική δραστηριότητα. Πόσο εύκολο, όμως, είναι για το παιδί να ξεχωρίσει τι σημαίνει «φίλος» και πόσο σημαντικό είναι κάτι τέτοιο.
Η φιλία αποτυπώνεται σε πράξεις της καθημερινότητας, από τη σχολική και εφηβική ηλικία μέχρι την ενήλικη. Για παράδειγμα, ένα παιδί θα μοιραστεί πιο εύκολα το φαγητό του ή το χαρτζιλίκι του με τον φίλο του. Η πλειοψηφία των παιδιών μπορεί από μικρή ηλικία να διακρίνει ποιοι είναι οι φίλοι του, αφού συνειδητά επιλέγει να τους εμπιστεύεται, να μοιράζεται τα μυστικά και τις επιθυμίες του αλλά και τις στενοχώριες του.
Ποια στάση οφείλουν να τηρούν οι γονείς
Οι γονείς δεν θα πρέπει να παρεμβαίνουν στις φιλίες των παιδιών τους, εφόσον δεν συντρέχει κάποιος σοβαρός λόγος βέβαια. Τα παιδιά είναι ωφέλιμο να επιλέγουν εκούσια και ελεύθερα με ποιους θα κάνουν παρέα και με ποιους θα μοιράζονται τις σκέψεις τους.
Επιπλέον, δεν θα πρέπει τα παιδιά να πιέζονται να διαμορφώσουν φιλίες, σε σημείο μάλιστα να τους επιβάλλονται και συγκεκριμένα πρόσωπα. Οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν την παρέα με άλλα παιδιά ή να φροντίζουν για την κοινωνικοποίησή τους σε πλαίσια και δραστηριότητες όπου υπάρχουν συνομήλικοι.
Εάν το παιδί αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα με τον φίλο ή τη φίλη του, οι γονείς είναι αναγκαίο να το ακούν προσεκτικά, χωρίς να κρίνουν την άποψή του αλλά βοηθώντας το να καταλάβει ενδεχομένως τη συμπεριφορά του άλλου παιδιού.
Σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να γίνεται διάκριση ανάμεσα στα αγόρια και τα κορίτσια, καθώς η συναναστροφή με άτομα του ίδιου φύλου, δεν σημαίνει απαραίτητα πως θα οδηγήσει σε «υγιείς» ή ταιριαστές από άποψη προσωπικότητας σχέσεις.