Είδαμε στα προηγούμενα άρθρα με ποιο τρόπο επηρεάζει η μητέρα την διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού και τις μετέπειτα σχέσεις του στην ενήλικη του ζωή. Με την μητέρα γίνεται η πρώτη κοινωνικοποίηση του ατόμου. Η ενεργή όμως συμμετοχή του πατέρα από την πρώτη κιόλας μέρα βελτιώνει την ψυχοσυναισθηματική κατάσταση του παιδιού. Ο πατέρας και η μητέρα δεν πρέπει να ανταγωνίζονται στη συμμετοχή της ανατροφής του παιδιού αλλά να αλληλοσυμπληρώνονται και να αλληλεπιδρούν. Ο καθένας έχει τον δικό του μοναδικό και ιδιαίτερο ρόλο. Τα παιδιά δεν πρέπει να είναι απλοί παρατηρητές της συναισθηματικής κατάστασης των γονιών τους, αλλά να κατανοούν αυτά που συμβαίνουν και να έχουν ενεργό ρόλο. Έτσι θα καταφέρουν να καλλιεργήσουν τα ανάλογα συναισθήματα, να αναπτύξουν δεξιότητες και γνωστικές λειτουργίες. Με αυτόν τον τρόπο διαμορφώνεται η ψυχοσυναισθηματική κατάσταση του παιδιού.
Πώς πρέπει να προσεγγίζει ο πατέρας το παιδί;
Ένας ενεργός πατέρας με την συνεπή και καθημερινή του παρουσία παρέχει ένα ασφαλές πλαίσιο στο παιδί. Εάν ο πατέρας είναι υποστηρικτικός κι επικοινωνεί συναισθήματα αγάπης, το παιδί μαθαίνει να εξερευνά τον κόσμο με αυτοπεποίθηση και χωρίς τον φόβο αποτυχίας. Σε αυτή την περίπτωση το παιδί μαθαίνει να εκφράζει τα συναισθήματά του και αποκτά δεξιότητες στο να διαχειρίζεται τα θέματά του. Αυτό το ασφαλές πλαίσιο συμβάλλει στο να είναι το παιδί συναισθηματικά ισορροπημένο και να δημιουργεί υγιείς σχέσεις στην ζωή του. Εάν ο μπαμπάς είναι αυταρχικός κι απόμακρος, το παιδί τείνει να απομονώνεται και να αγχώνεται. Αδυνατεί να αξιοποιήσει τις ικανότητές του με τον συνεχή φόβο αποτυχίας κι ανεπάρκειας. Αυτή ακριβώς η ανεπάρκεια δημιουργεί εξαρτημένους ή απομονωμένους ενήλικες. Αμφότερες συμπεριφορές οδηγούν συνήθως σε ακραίες καταστάσεις.
Τι σημαίνει ενεργός πατέρας;
Παλαιότερα η μητέρα είχε αναλάβει την ανατροφή του παιδιού όσον αφορά στη σίτιση και στην φροντίδα με αποτέλεσμα να δινόταν η ευκαιρία στον πατέρα να συνδεθεί με το παιδί μέσω του παιχνιδιού. Στις μέρες μας εργάζονται και οι δύο γονείς και ασχολούνται συνήθως ισομερώς με τις ανάγκες και τις δραστηριότητες του παιδιού. Μέσω του παιχνιδιού το παιδί μαθαίνει τον εαυτό του. Ένας πατέρας που επιβάλλει κανόνες και είναι εξουσιαστικός επηρεάζει αρνητικά τις επιδόσεις του παιδιού στο σχολείο αλλά και τις σχέσεις του με τα άλλα παιδιά. Αντιθέτως, ο πατέρας που επιτρέπει στο παιδί να εξερευνήσει τα όριά του με το να κατευθύνει και εκείνο την πορεία του παιχνιδιού δημιουργεί ένα παιδί με κοινωνικές δεξιότητες. Ένας ενεργός πατέρας προσφέρει ασφάλεια όχι μόνο στο παιδί αλλά και στην μητέρα που νιώθει έτσι την συντροφικότητα σε όλες της τις εκφάνσεις. Στέλνει ένα σαφές μήνυμα αγάπης και υποστήριξης δηλώνοντας με τις πράξεις του ότι απολαμβάνει τον ρόλο του.
Ποια είναι τα οφέλη της ενεργής συμμετοχής του πατέρα στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού;
Η οικογένεια είναι ένα σύστημα με διαρκή αλληλεπίδραση ανάμεσα στα μέλη της. Όταν οι δύο γονείς αλληλεπιδρούν και αλληλοσυμπληρώνονται υπάρχει ισορροπία στο σύστημα με δυναμικές ανάμεσα σε όλα τα μέλη. Αυτό βοηθά το παιδί να αναπτύσσει αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Στο σχολείο αποδίδει καλύτερα και οι σχέσεις του με τα άλλα παιδιά είναι ισορροπημένες. Μαθαίνει να εξερευνά τον κόσμο ανακαλύπτοντας τις δικές του δεξιότητες και ΄δεν προσπαθεί να επιβληθεί στους συνομηλίκους του ή να απομονωθεί από αυτούς. Έχει εκπαιδευτεί σε ένα οργανωμένο πλαίσιο με δικαιώματα και υποχρεώσεις, με αγάπη και όρια με αποτέλεσμα να μην εκδηλώνει παραβατική συμπεριφορά.
Ο Ουμπέρτο Έκο είπε: «Ό,τι γινόμαστε βασίζεται σε αυτά που οι πατεράδες μας μάς δίδαξαν σε περίεργες στιγμές, όταν δεν προσπαθούσαν να μας διδάξουν κάτι. Είμαστε φτιαγμένοι από μικρά θραύσματα σοφίας».
